Konuşma Hakkında Konuşmak

Diyelim ki, okulunuzda bu sene Oracy programını uygulamaya karar verdiniz ve programın başında konuşmaya dair kuralları belirlemeniz gerekiyor. Ne yaparsınız? Öğrencilerle birlikte belirlerim, dediğinizi duyar gibiyim. Doğru cevap bu olmakla birlikte kural belirlemeden önce yapılacak ilk şey, öğrencilerin konuşmaya dair önyargılarını farkına varmalarını sağlamaktır. Çünkü her türlü ortamda davranışlarımızı yönlendiren görünmez kurallar vardır.

Dr. James Mannion da okulda bazen işe yaramayan örtülü kurallar olduğunu ve grup tartışmalarında çocuklara genellikle aşağıdaki söylenmemiş kuralların rehberlik ettiğini söyler:

• İyi bir fikriniz varsa, bunu kendinize saklayın.
• Arkadaşlarınızla aynı fikirde olun; ne olursa olsun onları destekleyin.
• Kendine en çok güvenen kişinin tartışmaya hakim olmasına izin verin.
• En popüler grup üyesine meydan okumak akıllıca değil.
• Ne söylemek istediğinizden yüzde yüz emin değilseniz konuşmayın.

Etkinlik önerisi: Görünmez kuralları belirlemek için öğrencilerinizle beyin fırtınası yapın. İlk önyargıyı tahtaya siz yazın ve öğrencileri de diğerlerini bulmaya davet edin. Tahtaya 5-6 madde yazdıktan sonra, öğrencilerin isim yazmadan küçük yapışkanlı kağıtlara kendileriyle ilgili fark ettikleri bir şeyi yazmalarını isteyin. Öncesinde siz de kendinizle ilgili şimdi veya öğrenci olduğunuz yıllardaki bir farkındalığınızı paylaşın. “Bazen iyi fikirleri kendime saklıyorum.” gibi. Kağıtları karışık olarak toplayın ve tahtaya yapıştırın. Yazılanları okuyun ve öğrencilerin benzer duyguları paylaştıklarını görmelerini sağlayın.

Öğrencilerinizle konuşma hakkında konuşmak için aşağıdaki ifadelerden yararlanabilirsiniz:

• Konuşmak ve düşünmek aynı şeydir.
• Konuşma konusunda ya iyisinizdir ya da değilsinizdir ve bu konuda hiçbir şey yapılamaz.
• Yazmak konuşmaktan daha önemlidir.
• Sorunları çözmek için iki kişi genellikle tek kişiden daha iyidir.
• İyi konuşmak, iyi yazmaktan daha kolaydır.
• Kelimeler olmadan düşünebilirsiniz.
• Birinin hatalı olduğunu düşünüyorsanız bunu ona söylemeniz önemlidir.
• Grup tartışmasına katılmamak kabalıktır.
• Başkalarıyla aynı fikirde olmamak kabalıktır.
• Başkaları konuşurken siz de bundan sonra ne söyleyeceğinizi düşünüyor olabilirsiniz.
• Grup aktiviteleri öğrenmeye faydalıdır.
• Başkalarının dinleyip dinlemediğini söylemek imkansızdır.
• Herkes bir öğrenme konuşmasının parçası olmayı öğrenebilir.
• Dinlemek sessiz olmak demektir.
• Soru sorarsanız bu hiçbir şey bilmediğinizi gösterir.
• Gerçekte ne düşündüğünüzü onlara söylerseniz insanlar sizinle dalga geçerler.
• Sessiz insanlar ilginç şeyler düşünürler ama bizim bilmemizi istemezler.
• Bildiklerinizi yüksek sesle paylaşırsanız, diğer insanlar sizden daha iyisini yapacaktır.
• Diğer insanlarla konuşmayı ve çalışmayı öğrenmek önemlidir.

Etkinlik önerisi: Yukarıdaki listeden seçtiğiniz maddeleri, sizin de eklemek istediğiniz maddelerle birlikte bir tablo haline dönüştürün. Sol sütuna; katılıyorum, katılmıyorum, kısmen ifadelerini yazın. Öğrenciler tabloyu öncelikle bireysel olarak doldursunlar. Daha sonra ikili eşleşmelerini ve cevapları üzerine eşleriyle konuşmalarını isteyin. Daha sonra ikili eşlerden 4’er kişilik gruplar oluşturun ve tekrar paylaşım yapmalarını sağlayın. Paylaşımlar bittikten sonra öğrencilerinizle hangi maddeler üzerinde genel olarak hemfikir olduklarını, hangi maddeler üzerinde daha fazla konuşmaya ihtiyaç duyduklarını belirleyin. Bunlar muhtemelen “Yazmak, konuşmaktan daha önemlidir.” veya “İyi konuşmak, iyi yazmaktan daha kolaydır.” gibi tartışmaya daha açık olan maddeler olacaktır. Bunlardan birini seçerek, öğrencilerin fikirlerini paylaşmalarını isteyebilirsiniz.

Artık konuşma kurallarını belirlemeye hazırsınız. Konuşma üzerine düşünmek, öğrencilerinizin konuşma kurallarını daha rahat belirlemesini sağlayacaktır.

Kaynak:

https://oracycambridge.org/wp-content/uploads/2018/11/Talking-points-talking-about-talk.pdf