Anasayfa / Eğitim / Kanıta Dayalı Yüksek Etkili Öğretim Stratejileri
Kanıta Dayalı Yüksek Etkili Öğretim Stratejileri

Kanıta Dayalı Yüksek Etkili Öğretim Stratejileri

Profesör John Hattie, eğitimde performans göstergeleri ve değerlendirmeyle ilgili araştırmasına “Öğrenci başarısı üzerinde en büyük etkiye sahip olan değişkenler hangileridir?”sorusuyla başladı. 25 yıldır devam eden ve sürekli olarak verilerini güncelleyen bu araştırma, 300 milyondan fazla öğrenci üzerine yapılmış 108.000 araştırmanın meta analizinden oluşuyor.  

Tüm bu analizler sonucunda John Hattie, öğrenci başarısını etkileyen 320’den fazla faktör belirledi ve bu faktörleri öğrenci başarısı üzerindeki etkisine göre etki büyüklüklerini hesapladı. Etki büyüklüğü 0.4’ün üzerinde olan faktörlerin öğrencinin öğrenmesi üzerinde daha büyük bir olumlu etkisi olduğu sonucuna vardı. 

John Hattie’nin bu muazzam araştırması, öğrenme ve öğretme üzerine pek çok şehir efsanesinin de farkına varmamızı sağladı. Bu araştırma,  öğretmenlerin zorlu koşullarda bile fark yaratabileceğine dair olan inancı beslemesinin yanı sıra, kanıta dayalı stratejilerle diğerlerinden daha etkili olan öğretim uygulamalarına ışık tutmak açısından yol gösterici.

Yüksek Etkili Öğretim 10 Öğretim Stratejisi

HITS (High impact teaching strategies), öğrencilerin öğrenmesini güvenilir bir şekilde artıran 10 öğretim uygulamasıdır: Hedeflerin belirlenmesi, yapılandırılmış dersler, doğrudan öğretim, çalışan örnekler, işbirlikli öğrenme, aralıklı uygulama, sorgulama, geribildirim, üşbilişsel stratejiler, farklılaştırma.

Tüm stratejiler birbirleriyle bağlantılıdır ve birlikte etkisi daha da artar. Hemen hepsi, etkin bir ders planında olması gereken temel unsurlardır. Bu nedenle bu stratejileri bir kontrol listesi gibi düşünebilirsiniz. 

HITS Kimler İçindir?

Yeni başlayan öğretmenler için HITS, güvenle kullanabilecekleri güvenilir öğretim uygulamaları bankasıdır.

Deneyimli öğretmenler için bu kaynak, halihazırda kullanmakta oldukları öğretim uygulamalarını anlamlandırmalarına katkıda bulunabilir ve bunları sınıfta kullanmanın yeni yollarını önerebilir. HITS’e oldukça aşina olan öğretmenler bile uygulama, derinlemesine düşünme, ortak gözlem ve geri bildirim yoluyla bu değerli öğretim uygulamalarında ustalık kazanmaya çalışabilirler.

Mesleki öğrenme toplulukları,  HITS’i kullanarak müdahalelerini kanıta dayalı uygulamalara dayandırabilir ve böylece bu müdahalelerin etkili olma olasılığını artırabilirler.

Okul liderleri, HITS’e odaklanarak başarılı öğretim uygulamalarının okullarında etkin olarak kullanılmasını sağlamak için koçluk, modelleme, gözlem ve geri bildirim yoluyla öğretmenlerini destekleyebilirler.

Nasıl Kullanabilirsiniz?

Bu liste içerisinde uygulamakta olduklarınız mutlaka vardır. Örneğin bir okul, biz etkili bir ders planlama formatı kullanıyoruz, işbirlikli öğrenmeye, farklılaştırma ve geribildirime önem veriyoruz diyebilir. O zaman hangi alanda gelişmeye daha çok ihtiyacınız olduğunu belirleyebilirsiniz. Örneğin üstbilişe yönelik neler yapıyorsunuz, bunların kanıtları neler? Tüm bu sorgulamalar sonunda yeni öğretim yılı için hedeflerinizi belirleyebilir ve bununla ilgili ön hazırlıklara şimdiden başlayabilirsiniz. 

Etki boyutu nedir? Etki boyutu, bir eğitim uygulamasının öğrencinin öğrenmesine yaptığı katkının bir ölçüsüdür. Bir müdahalenin işe yarayıp yaramadığına ilişkin soruların ötesine, bir müdahalenin değişen bağlamlarda ne kadar iyi çalıştığına ilişkin sorulara geçmemizi sağlar.

YÜKSEK ETKİLİ ÖĞRETİM STRATEJİLERİ

1.Hedeflerin Belirlenmesi- Etki boyutu: 0,56

Dersler, başarının neye benzediğini netleştiren hedeflerle net öğrenme amaçlarına ihtiyaç duyar. (Bakınız: Kısaca UbD)

Ders hedefleri, her zaman öğrencilerin neyi anlamaları gerektiğini ve neleri yapabilmeleri gerektiğini açıklar. Bu, öğretmenin öğrenme etkinliklerini planlamasına yardımcı olur ve öğrencilerin neyin gerekli olduğunu anlamalarına yardımcı olur.

Araştırmalar, hedeflerin performansı artırmak için önemli olduğunu gösteriyor. Öğ renciler için ‘elinizden gelenin en iyisini yapın’ hedefleri yerine zorlu hedefler belirlemek önemlidir.

Bu strateji ne zaman çalışır?

Öğretmen:

  • Öğrencilerin ön bilgilerini değerlendirdiğinde
  • İhtiyaca dayalı olarak öğrenme hedeflerini farklılaştırmak için kanıtlar kullandığında
  • Öğrenme hedefleri, farklı yetenek ve özelliklere sahip öğrenciler için ulaşılabilir olduğunda
  • Derste yapılan tüm etkinlikleri, hedeflerle ilişkilendirdiğinde
  • Öğrenme hedefleri, öğrenme etkinlikleri ve değerlendirme görevleri arasındaki bağlantıyı açıkladığında
  • Gerçekçi ama zorlayıcı hedefler belirlendiğinde (yüksek beklentiler)
  • Bu hedeflere ulaşmak için öğrencilerin harcadıkları çabayı takdir ettiğinde (etkin geribildirim)

Ne Zaman Çalışmaz?

Öğretmen:

  • Söz veya hareketleriyle bazı öğrencilerin hedefe ulaşamayacağını ima ettiğinde (düşük beklentiler)
  • Ortaya çıkan ürünlerin kalitesi ve çabadan bağımsız olarak tüm çalışmaları övdüğünde (etkin olmayan geribildirim)
  • Öğrencilerin çalışmalarını öğrencilerin bireysel hedeflerine ve ilerleyişine göre değil de diğer öğrencilerin çalışmalarına göre değerlendirdiğinde (kıyaslama)

2.Yapılandırılmış Dersler (Etki boyutu: 0,53)

Etkili öğretmenler, belirledikleri öğrenme hedeflerine ulaşmak için bir dersi nasıl işleyeceklerini adım adım planlarlar. Sağlam bir ders yapısı, rutinleri pekiştirir, belirli adımlar/aktiviteler aracılığıyla öğrenmeyi destekler ve yumuşak geçişler kullanarak görev süresini ve sınıf ortamını optimize eder. Öğretme ve öğrenme etkinliklerinin planlı sıralaması, ders ve ünite öğrenimini birbirine bağlayarak katılımı teşvik eder ve sürdürür.

Bu strateji ne zaman çalışır?

Öğretmen:

  • Derslerin ana noktalarını özetlediğinde, zorluk seviyesini kademeli olarak artırdığında ve önceki derslerle ilişki kurduğunda
  • Öğrenme hedefleri, etkinlikler ve değerlendirme görevleri arasında net bağlantılar kurduğunda
  • Şeffaf, öngörülebilir ve amaca yönelik rutinler oluşturduğunda
  • Dersteki her adım arasındaki geçişleri tanımladığında 
  • Öğrencilerin anlamasını izleyip anında geribildirim sağladığında

Ne Zaman Çalışmaz?

Öğretmen:

  • Öğretmen, ders yapılarını sürekli olarak değiştirip sınıf ortamında öngörülemezlik ürettiğinde

3. Doğrudan Öğretim (Etki boyutu: 0,59)

Etkili öğretmenler, talimat vermek, kavramları göstermek  ve öğ rencilerin bilgi ve becerilerini oluşturmak  için açık öğretimi kullanır. Doğrudan öğretim uygulamasında, öğretmenler öğrencilere ne yapacaklarını ve nasıl yapacaklarını gösterirler  ve derslerde öğrencilerin anladıklarını göstermeleri  ve öğrendiklerini uygulamaları için fırsatlar yaratırlar.

Bu strateji ne zaman çalışır?

Öğretmen:

  • Öğrencilerin dersin veya ünitenin sonunda neleri bilmesi ve yapabilmesi gerektiğini açıkladığında
  • Öğrencilere bir şeyi nasıl yapacaklarını göstermek için iyi örnekler kullandığında
  • Öğrencilere öğrendiklerini uygulamak için yeterli zaman tanıdığında
  • Öğrencilerin çalışmalarını izleyerek ve gerektiğinde yardım sağlayarak öğrencilerin uygulamalarına rehberlik ettiğinde
  • Dersin sonunda ana noktaları pekiştirdiğinde

Ne zaman çalışmaz?

Öğretmen:

  • Didaktik olduğunda, öğretmen merkezli olduğunda
  • Öğrencilerin öğrenmede aktif olmaları için çok az fırsat sağlandığında ve kesintisiz monolog kullandığında
  • Sınıf tartışmalarınını kısıtladığında ve öğrencinin söz almakla ilgili cesaretini kırdığında 
  • Öğrencilerin problem çözme etkinliklerindeki girişimlerini, daha fazla öğrenme için bir fırsat olarak değerlendirmek yerine, yargılayıcı bir şekilde yanıt verdiğinde

4. Çalışan Örnekler (Etki Boyutu:0,57)

Etkili öğretmenler, öğrencinin bilişsel yükünü azaltmak için iyi örnekleri kullanır ve bu da onların, yanıtın kendisine değil, yanıta götüren süreci anlamaya odaklanmalarını sağlar.

İyi bir örnek, bir görevi tamamlamak veya bir sorunu çözmek için gerekli adımların gösterilmesidir. Öğrenmeyi destekleyen örnekler, beceri edinimini destekler ve öğrencilerin bilişsel yükünü azaltır.

Bu strateji ne zaman çalışır?

Öğretmen: 

  • Öğrencilere adım adım örnekler sunduğunda
  • Öğrencilerin öğrenmesini izlediğinde ve öğrencileri daha bağımsız uygulamalara doğru ilerlemeleri için desteklediğinde

Ne zaman çalışmaz?

Öğretmen:

  • Öğretmen öğrenenler için çok karmaşık ve erişilemez olan örneklerle yeni bilgi ve becerileri tanıttığında
  • Konu hakkında zaten ileri düzeyde bilgiye sahip olanlar da dahil olmak üzere tüm öğrenciler için aynı örnekleri kullandığında

5. İşbirlikli Öğrenme (Etki Boyutu: 0,59)

Etkili öğretmenler, öğrencilerin anlamlı görevler üzerinde işbirliği yapan esnek gruplara katılmaları ve öğrenme hedeflerine ulaşılmasını destekleyen sorulara yanıt vermeleri için fırsatlar sağlar.

Bu strateji ne zaman çalışır?

Öğretmen:

  • Düzenli olarak grup görevleri belirlediğinde ve grupların nasıl işlediğine dair temel kurallar belirlediğinde 
  • Öğrencilere, sorumluluk almaları için grup içinde farklı roller atadığında
  • Gruba uygun içerik belirleyerek öğrenmeyi farklılaştırdığında
  • Paylaşım gerektiren ve her öğrencinin katkısına diğer öğrenciler tarafından değer verilmesini sağlayan görevler tasarladığında
  • Öğrencileri esnek olarak grupladığında ve grupları düzenli olarak değiştirdiğinde (karma akademik yetenek veya ortak ilgi alanlarına)

Ne zaman çalışmaz?

Öğretmen:

  • Öğretmen sınıf tartışmasına hakim olduğunda
  • Birkaç öğrencinin tartışmaya hakim olmasını sağladığında
  • Öğrencilere birbirleriyle etkileşime girmeleri ve birbirlerini desteklemeleri için çok az fırsat verdiğinde

6. Aralıklı Uygulama (Etki boyutu: 0,71)

Aralıklı uygulama, öğrencilere yeni bilgi ve becerilerle karşılaşmaları, etkileşim kurmaları ve bunları geliştirmeleri için çok sayıda fırsat sağlanmasıdır. Basit bir tekrar ya da alıştırma çalışması değildir. Araştırmalar, derin öğrenmenin yeni bilgi ve kavramlarla çoklu ve aralıklı etkileşimler yoluyla zaman içinde geliştirildiğini göstermektedir. Bu, uygulamanın birkaç güne dağıtılmasını ve öğrencilerin yeni bilgilerle olan etkileşimlerini çeşitlendirmek için farklı etkinlikler kullanmayı gerektirebilir.

Bu strateji ne zaman çalışır?

Öğretmen:

  • Çoklu karşılaşmaları öğrenme hedefleriyle ilişkilendirdiğinde
  • Çoklu deneyimlerden fayda sağlayacak yeni bilgi ve becerileri açıkça tanımlayan çalışma birimleri planladığında
  • Öğrencilerin etkileşimlerini çeşitlendiren farklı öğrenme ve değerlendirme görevleri kullandığında

Ne zaman çalışmaz?

Öğretmen:

  • Aynı aktiviteyi hiçbir değişiklik olmadan birçok kez tekrarladığında
  • Zamanında geri bildirim sağlamadığında (Bu durum öğrencilerin hataları birçok kez tekrarlamasına neden olur.)

7. Sorgulama (Etki büyüklüğü: 0,46)

Etkili öğretmenler, soru sormayı öğrencilerin ilgisini çekmek ve onlara meydan okumak için etkileşimli bir araç olarak düzenli olarak kullanırlar. Aynı zamanda bunu öğrencilerin anlamasını kontrol etmek ve öğretimlerinin etkililiğini değerlendirmek için bir araç olarak kullanırlar.

Bu strateji ne zaman çalışır?

Öğretmen:

  • Tüm öğrencilerin anlamlı katkılar yapmalarını destekleyen konuşma protokolleri düzenlediğinde
  • Sıradışı fikirlerin kabulü ve değerlendirilmesi için model olduğunda
  • Öğrencilerin fikirlerine meydan okuyan ve tartışmayı teşvik eden teşvik edici materyaller sağladığında
  • Öğrencileri diyaloga sokarak, düşüncelerini sürekli olarak genişletmelerine izin vererek öğrencilerin anlayışlarını geliştirdiğinde
  • Öğrencilerin yanıtlarını gerekçelendirmeye teşvik ettiğinde
  • Öğrencilerin birbirlerine geribildirim vermelerini sağladığında

Ne zaman çalışmaz?

Öğretmen:

  • Ağırlıklı olarak kapalı uçlu sorular sorup bilgiyi hatırlamaya odaklandığında ve tek bir ‘doğru’ cevap beklediğinde
  • Öğrencilerin konu hakkında düşünmeleri için yeterli bekleme süresi vermediğinde
  • Sürekli olarak birkaç öğrencinin yanıt vermesine güvenerek tüm öğrencileri tartışmaya dahil etmediğinde
  • Sınıf tartışmasının odaktan uzaklaşmasına izin verdiğinde
  • Tartışmaya hakim olup öğrencilerin etkileşime girmesine, farklı bakış açılarına meydan okumasına izin vermediğinde

8.Geribildirim (Etki Büyüklüğü: 0,73)

Etkili öğretmenler, bir öğrencinin anlayışı hakkında bilgi toplamak, öğrencilerin kendi öğrenmelerini ilerletmelerine yardımcı olmak ve kendi uygulamalarının etkisini doğrulamak için iki yönlü geri bildirim kullanır.

Bu strateji ne zaman çalışır?

Öğretmen:

  • Öğrencileri yapmaları için zorlayan görevler hakkında geri bildirim sağladığında
  • İyi ele alınanları onaylayarak zamanında geri bildirim verdiğinde
  • İyileştirme alanlarını önerdiğinde
  • Uygulamalarının etkililiği hakkında geri bildirim kaynağı olarak öğrenci değerlendirme verilerini kullandığında

Ne zaman çalışmaz?

Öğretmen:

  • Kişiyle ilgili (“en iyi öğrencimsin” gibi) veya belirsiz (“aferin” gibi) geri bildirim sağladığında
  • Öğrencilerin anlayışlarını iyileştirme ve geliştirme fırsatı olmadan, yalnızca notla değerlendirdiğinde

9. Üstbilişsel Stratejiler (Etki Büyüklüğü- 0,69)

Etkili öğretmenler, öğrencilerin kendi öğrenmeleri hakkında farkındalık geliştirmelerine, öz düzenleme yapmalarına ve öğrenme motivasyonlarını yönlendirmelerine ve sürdürmelerine yardımcı olmak için üstbilişsel stratejiler kullanır.

Üstbilişsel stratejiler, öğrencilerin kendi düşünceleri hakkında düşünmelerini sağlar. Öğrenme sürecinin farkındalığını ve kendi öğrenmeleri üzerindeki kontrolü artırır.  Aynı zamanda  öz-düzenleme ve kişinin  öğrenme için kendi motivasyonunu yönetme konusundaki kişisel kapasitesini geliştirir. Üstbilişsel faaliyetler, öğrenme görevlerine nasıl yaklaşılacağını planlamayı, ilerlemeyi değerlendirmeyi ve kavrayışı izlemeyi içerebilir.

Bu strateji ne zaman çalışır?

Öğretmen:

  • Öğrencilere hedefler belirlemeleri ve öğrenme ilerlemelerini izlemeleri ve değerlendirmeleri için belirli stratejiler sağladığında
  • Kontrol listeleri ve öz değerlendirme araçları sunduğunda
  • Öğrenmeyi değerlendirmek için farklı stratejiler kullandığında
  • Öğrenci-öğretmen görüşmeleri gerçekleştirdiğinde
  • Öğrencilerin farklı seçenekler arasından seçim yapmasına izin verdiğinde

Ne zaman çalışmaz?

Öğretmen:

  • Öğrencilere etkinlik seçenekleri sunar, ancak belirli öğrenme hedeflerine ulaşmak için belirli stratejileri nasıl kullanabileceklerini açıklamadığında
  • Öğrencileri kendi öğrenmeleri için sorumluluk almaya veya üstbilişsel stratejileri uygulamaya teşvik etmediğinde

10.Farklılaştırılmış Öğretim (Etki Büyüklüğü: 1,07)

Etkili öğretmenler, öğretimi farklılaştırmak için öğrencilerin öğrenmeye hazır olma durumu, öğrenme ilerlemesi ve öğrenme profilleri hakkındaki bilgileri kullanır.

Farklılaştırılmış  öğretim, öğretmenlerin başlangıç  noktalarından bağımsız olarak sınıftaki her öğrencinin bilgi ve becerilerini artırmak için kullandıkları yöntemleri ifade eder. Amaç, yıl düzeyinde beklentilerin gerisinde kalanlar ve ileridekiler de dahil olmak üzere tüm öğrencilerin performansını yükseltmektir.

Farklılaştırılmış  öğretim, tüm öğrencilerin farklı yeteneklere sahip olduğunu kabul eder. Her öğrencinin çalışmalarını geliştirmek için gösterdiği çabayı kabul eder ve buna değer verir.

Bu strateji ne zaman çalışır?

Öğretmen:

  • Öğrencinin hazırbulunuşluğu, ilgisi, ihtiyacı ve güçlü yanlarını anlamak için öğrencilerin profilini oluşturduğunda
  • Tüm öğrenciler için yüksek beklentiler belirlediğinde
  • Öğrencilere gerçekçi, zorlayıcı hedefler sağladığında ve çabanın farkına vardığında
  • Öğrenme sürecini izlemek için biçimlendirici değerlendirme araçlarını kullandığında
  • Öğrencilerin farklı düzeylerde ve hızlarda çalışmasına izin veren açık uçlu görevler belirlediğinde

Ne zaman çalışmaz?

Öğretmen:

  • Tüm öğrencilere aynı görevi verdiğinde
  • Tüm öğrenci çalışmalarını genel kriterlere göre değerlendirdiğinde
  • Yalnızca üstün yetenekliler için farklılaştırılmış öğretim stratejileri uyguladığında
  • Sürekli olarak esnek olmayan gruplar oluşturduğunda

Kaynak: 

https://www.education.vic.gov.au/school/teachers/teachingresources/practice/improve/Pages/hits.aspx

Hakkında Aysun Yağcı

Öğretmenlik deneyimlerimi, kendimce doğrularımı, okuduklarımı, aldığım eğitimleri, çıkarımlarımı paylaşmaya devam ediyorum.

Cevapla

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Required fields are marked *

*

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Scroll To Top